TOP 10 MÓN ĂN KHÔNG THỂ THIẾU TRONG MÂM CỖ NGÀY TẾT  CỦA NGƯỜI VIỆT

Theo truyền thống của nhiều quốc gia châu Á, Tết Nguyên Đán là thời điểm mà các gia đình tụ tập, sum họp trong không khí phấn khởi chào đón năm mới. Các món ăn ngon được bày trên bàn ăn tết đóng vai trò quan trọng, thể hiện đặc trưng văn hóa ẩm thực truyền thống của mỗi quốc gia. Trong bài viết này, Biluxury sẽ gợi ý cho bạn các món ăn truyền thống ngày Tết tại Việt Nam trong dịp đặc biệt này.

1. Bánh chưng, bánh tét

Bánh chưng và bánh tét đã trở thành những biểu tượng quen thuộc trong văn hóa ẩm thực của ngày Tết ở Việt Nam từ rất lâu. Ở miền Bắc, người ta gói bánh chưng có hình vuông, biểu thị cho sự gắn kết giữa trời và đất, và thường được dùng để cúng tổ tiên dịp Tết Nguyên Đán và lễ Giỗ Tổ Hùng Vương. Trong khi đó, tại miền Trung và miền Nam, bánh tét, còn được gọi là bánh đòn, lại được ưa chuộng hơn và thường xuất hiện trong dịp Tết. Bánh này có hình dáng trụ dài, tượng trưng cho tình mẫu tử, mang ý nghĩa của tình cảm gia đình sâu đậm.

Cả hai loại bánh này đều được làm từ những nguyên liệu giống nhau bao gồm gạo nếp, thịt lợn và đậu xanh, và được gói trong lá dong hoặc lá chuối. Bên cạnh phiên bản nhân mặn truyền thống, hiện nay cũng có thêm các loại nhân ngọt và nhân chay để phù hợp với đa dạng khẩu vị. Điều đặc biệt là bánh cần được luộc trong khoảng thời gian dài từ 8 đến 12 tiếng, do đó, việc cùng nhau túc trực bên nồi bánh trong những ngày giáp Tết mang lại nhiều ý nghĩa và tạo nên những khoảnh khắc gắn kết giữa các thành viên trong gia đình.

2. Củ kiệu 

Trong văn hóa dân gian Việt Nam, thơ ca về ngày Tết thường nhắc đến hình ảnh "thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ - cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh" như những biểu tượng không thể thiếu trong dịp Tết. Trên mâm cỗ Tết truyền thống, bên cạnh các món ăn chính luôn phải có dưa hành muối hoặc kiệu ngâm, làm gia vị kèm theo.

Việc chuẩn bị dưa hành muối bắt đầu khi thấy hình ảnh những người phụ nữ trong gia đình lột và chuẩn bị củ hành, củ kiệu để ngâm với nước mắm hoặc muối, điều này báo hiệu mùa Tết đã đến gần. Dưa hành khi đã muối chín sẽ có màu trắng mịn, vị chua nhẹ nhàng, giòn mà không hề có mùi hăng khó chịu. Món này rất được ưa chuộng trong dịp Tết vì khả năng giúp giảm cảm giác ngán sau những bữa ăn nhiều mỡ, nặng bụng. Hơn nữa, dưa hành và kiệu ngâm còn giúp kích thích hệ tiêu hóa, giảm bớt cảm giác đầy hơi, rất phù hợp để ăn kèm với các món nhiều dầu mỡ trong ngày Tết.

3. Giò, chả

Trong dịp Tết ở Việt Nam, từ bàn thờ tổ tiên đến mâm cơm gia đình, thường có mặt những đĩa giò chả được thái thành từng lát mỏng hoặc được tỉa thành hình thức bắt mắt. Giò chả không chỉ phản ánh nền ẩm thực phong phú của Việt Nam mà còn mang theo lời chúc cho một năm mới gia đình hạnh phúc, ấm no và thịnh vượng.

Giò chả có nhiều loại với sự đa dạng về hình dạng và nguyên liệu như chả lụa (giò lụa), chả bò, chả hoa, giò thủ (giò làm từ phần đầu lợn), giò bê, giò tai,... Thịt chả mềm, ngon, thường được gói trong lá chuối và có thể được ăn ngay sau khi cắt hoặc dùng để chế biến thành các món ăn khác. Với hương vị thanh khiết và dễ ăn, giò chả thường được dùng để đãi khách trong những dịp quan trọng và ngày lễ.

4. Nem chua

Nem chua là một món ăn không thể thiếu trong dịp Tết của người Việt, với hương vị đặc trưng thay đổi tùy theo từng vùng miền, trong đó nem chua Thanh Hóa được biết đến rộng rãi nhất.

Món ăn này được làm từ thịt lợn xay mịn, ướp gia vị và trộn với thính gạo. Nem được gói cùng với tỏi, ớt, và các loại lá như lá ổi, lá chùm ruột hoặc lá sung, sau đó bọc bên ngoài bằng ni-lông và lá chuối, rồi để ủ lên men. Ở miền Bắc, nem chua thường được làm dạng trụ nhỏ, có vỏ mỏng và mùi thơm của tiêu, ăn kèm với tương ớt. Miền Trung thì thường gói nem dạng hình vuông và chấm với nước mắm chua ngọt. Trong khi đó, ở miền Nam, nem chua thường được sử dụng làm nguyên liệu cho các món gỏi, nộm hoặc làm món nhắm. Nem chua mang lại cảm giác giòn, dai, chua cay, tạo nên một phần của trải nghiệm văn hóa ẩm thực độc đáo trong dịp Tết tại Việt Nam.

5. Thịt đông

Thịt nấu đông là một món ăn truyền thống nổi tiếng trong ẩm thực của miền Bắc, thường được dùng để chiêu đãi khách trong dịp Tết. Món này thường được thưởng thức cùng dưa chua và củ hành muối trong các bữa cơm của gia đình. Mỗi gia đình có cách làm thịt đông riêng biệt, phụ thuộc vào sở thích cũng như nguồn nguyên liệu sẵn có. Món thịt đông chủ yếu được chế biến từ thịt ba chỉ lợn, đôi khi còn kết hợp thêm thịt gà hoặc thêm một lớp bì lợn để tạo độ dai, giòn. Nguyên liệu sau khi được nấu nhừ sẽ để nguội và sau đó được bảo quản trong ngăn mát của tủ lạnh. Một miếng thịt đông cùng với củ dưa hành muối ăn trong dịp Tết mang đến cảm giác đầy đủ và trọn vẹn cho Tết miền Bắc.

6. Xôi gấc

Trong văn hóa Việt Nam, màu đỏ luôn được coi là biểu tượng của niềm vui, sự ấm áp của mùa xuân, và đặc biệt là sự may mắn và thành công. Màu đỏ từ quả gấc, một loại màu tự nhiên từ thiên nhiên, được cho là sẽ mang lại sự hòa thuận và may mắn cho năm mới. Vì thế, trong bữa cơm tất niên cuối năm hoặc trên mâm cỗ cúng tổ tiên vào ngày đầu năm mới, người Việt thường không quên chuẩn bị một đĩa xôi gấc. Xôi gấc không chỉ làm tăng thêm màu sắc cho bữa ăn mà còn thể hiện niềm tin vào một năm mới tràn đầy may mắn và phú quý.

7. Thịt gà luộc

Trong các dịp lễ trọng như đám cưới, đám hỏi, lễ mừng thọ, lễ tân gia ở Việt Nam, món thịt gà luộc luôn là một phần không thể thiếu trong mâm cỗ. Đặc biệt, vào dịp Tết Nguyên Đán, món gà luộc cũng giữ một vị trí quan trọng trong mâm cơm gia đình, đặc biệt là ở miền Bắc. Mặc dù là một món ăn khá đơn giản, nhưng thịt gà luộc vẫn luôn được yêu thích bởi hương vị thơm ngon, ngọt của thịt. Khi ăn kèm với lá chanh và chấm cùng muối chanh ớt, món gà luộc trở nên đặc biệt hơn, mang lại một hương vị độc đáo và khó quên cho bữa cơm ngày Tết.

8. Nem rán

Nem rán là một món ăn không thể thiếu trong các dịp lễ Tết của Việt Nam và còn được coi là biểu tượng của văn hóa ẩm thực dân tộc. Nem được làm với nhân đa dạng gồm thịt, rau củ, nấm hương, mộc nhĩ và miến, cuốn trong bánh đa nem và chiên giòn. Mỗi miền của Việt Nam có cách gọi và biến tấu riêng cho món nem này, như chả ram ở miền Trung và chả giò ở miền Nam với các loại nhân khác nhau. Nem rán thường được thưởng thức cùng rau sống và nước mắm pha chế đặc trưng, hoặc kết hợp với các món như bún chả Hà Nội, bún đậu mắm tôm, tạo nên hương vị đặc sắc và phong phú.

9. Miến xào thập cẩm

Miến xào thập cẩm là một món ăn phổ biến và rất được yêu thích ở Việt Nam, thường xuất hiện trong các bữa ăn hàng ngày cũng như trong mâm cỗ Tết của nhiều gia đình. Món này hấp dẫn bởi sự kết hợp của nhiều loại nguyên liệu khác nhau, từ thịt, hải sản đến rau củ, tạo nên một hương vị phong phú và đa dạng. Miến xào thập cẩm không chỉ là một lựa chọn ưa thích trong những ngày Tết vì hương vị thơm ngon, dễ ăn của nó mà còn bởi cách chế biến đa dạng nguyên liệu, mang lại một món ăn giàu dinh dưỡng và màu sắc.

10. Canh măng

Dù đã thưởng thức nhiều món ngon, đặc sản từ khắp nơi, nhưng khi Tết đến, nhiều người lại chỉ mong được thưởng thức những món ăn truyền thống đơn giản như giò lụa thơm giòn, góc bánh chưng xanh mùi gạo nếp hay một bát canh măng ngọt lành. Đặc biệt, canh măng nấu với móng giò là món không thể thiếu trong bữa cơm ngày Tết của người dân miền Bắc và Hà Nội, phản ánh nét văn hóa ẩm thực truyền thống của người Việt, ưu tiên sử dụng nguyên liệu tự nhiên như măng, khoai... Không có món canh măng này, mâm cơm Tết sẽ thiếu đi một phần tinh túy.

Mặc dù bát canh măng ngày Tết không cầu kỳ về nguyên liệu, chỉ cần măng khô và chân giò, nhưng món ăn này lại rất thơm ngon và yêu cầu người nấu phải tỉ mỉ, công phu trong khâu chuẩn bị và chế biến.

Tết Nguyên Đán được coi là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt, là khoảng thời gian để mọi người, dù ở bất kỳ nơi đâu, đều cố gắng trở về quê hương để đoàn tụ cùng gia đình. Chính vì thế, mỗi người đều mong muốn về nhà thật sớm, để có thể cùng nhau chia sẻ những bữa cơm ấm cúng và thưởng thức những món ăn truyền thống đặc sắc của ngày Tết, tạo nên những kỷ niệm khó quên trong lòng mỗi người.