TOP 7 LỄ HỘI TẾT ĐẬM ĐÀ BẢN SẮC DÂN TỘC NĂM GIÁP THÌN 2024

Đi lễ hội vào ngày Xuân là một hoạt động văn hóa truyền thống quý giá, được lưu truyền từ ngàn đời nay. Mục đích của việc này có thể là để tưởng nhớ cội nguồn, cầu chúc cho một năm mới đầy may mắn, hoặc đơn giản chỉ là để giao lưu, gặp gỡ bạn bè. Trong những ngày đầu năm mới, khi không khí tràn ngập niềm vui và sự hứng khởi, nhiều lễ hội truyền thống ở khắp các vùng miền trong cả nước bắt đầu được tổ chức, thu hút người dân từ mọi tầng lớp cũng như du khách phương xa đến tham gia, cùng nhau chia sẻ niềm vui và lòng thành kính. Bài viết này của Biluxury sẽ giới thiệu một số lễ hội Xuân đặc sắc và lớn nhất trong năm để bạn có thêm lựa chọn cho những điểm đến lý thú trong dịp Tết Nguyên Đán sắp tới.

1. Lễ hội Chùa Hương

Lễ hội chùa Hương, còn được gọi là Trẩy hội chùa Hương, là một trong những lễ hội tâm linh quan trọng và được nhiều người tham dự nhất tại Việt Nam. Đặt tại Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội, khu vực này được coi như một miền đất Phật, nơi Quan Thế Âm Bồ Tát từng hiện diện và tu hành. Đây không chỉ là nơi tập trung lớn của các phật tử hành hương mỗi năm mà còn là điểm đến của hàng triệu du khách bốn phương, nhất là khi hoa mơ nở trắng núi rừng Hương Sơn, tạo nên khung cảnh huyền ảo, linh thiêng.

Chùa Hương thực chất là một quần thể gồm nhiều đền chùa và hang động gắn liền với núi rừng, trở thành một thắng cảnh rộng lớn. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ mà còn là minh chứng cho nét văn hóa tín ngưỡng đạo Phật sâu đậm của người dân Việt Nam. Lễ hội chùa Hương bắt đầu từ ngày mùng 6 tháng giêng hàng năm và kéo dài đến hết tháng 3 âm lịch, là thời điểm mở cửa rừng và khai hội chính thức.

Chùa Hương đã được công nhận là di tích Quốc gia vào ngày 8 tháng 4 năm 1962. Đến với lễ hội chùa Hương, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, kiến trúc độc đáo mà còn được hòa mình vào không gian tâm linh, nguyện cầu và thả hồn mình vào những truyền thuyết linh thiêng. Đây cũng là dịp để mọi người tưởng nhớ và biết ơn đến tầng lớp đi trước đã gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa tâm linh của dân tộc. Không chỉ người dân địa phương, mà qua nhiều thế kỷ, từ các vị vua chúa đến các nhà thơ, nhà nho đều dành tặng những lời ngợi khen cho vẻ đẹp và ý nghĩa của Chùa Hương, một trong những danh thắng tâm linh quan trọng và nổi tiếng của Việt Nam.

2. Hội rước pháo Đồng Kỳ

Hội rước pháo Đồng Kỵ, diễn ra tại xã Đồng Quang, Từ Sơn, đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia vào năm 2016. Lễ hội này kéo dài 4 ngày, từ mùng 4 đến mùng 7 Tết, gắn liền với truyền thuyết về đức thánh Thiên Cương - người đã có công lớn trong việc dẹp loạn giặc Xích Quỷ thời vua Hùng. Theo truyền thuyết, Thiên Cương đã về Đồng Kỵ tuyển quân và ra lệnh xuất quân đánh giặc vào ngày mùng 4 tháng Giêng. Để khích lệ tinh thần quân sĩ, người dân tổ chức đốt pháo và hò reo, tạo không khí hào hùng. Khi chiến thắng trở về, Thiên Cương đã mở hội ăn mừng và từ đó, người dân Đồng Kỵ tổ chức lễ hội hàng năm như một cách để tưởng nhớ và tri ân ông.

Trong lễ hội, làng sẽ chọn 4 người đàn ông ở mỗi giáp, mỗi người 50 tuổi, để làm 4 vị tướng chỉ huy quân đội, còn gọi là quan đám đỏ. Họ có trách nhiệm tổ chức quân lính và chuẩn bị pháo từ nhỏ đến lớn, với quả pháo lớn nhất có thể lên tới 15m. Trước đây, lễ hội có tổ chức đốt pháo thật, nhưng kể từ lệnh cấm đốt pháo năm 1994, hội đốt pháo đã được thay đổi, sử dụng pháo giả cho mục đích lễ hội.

Ngoài phần lễ rước pháo, lễ hội còn có nhiều hoạt động khác như lễ rước vua về làng vào ngày mùng 3, chạy quan đám vào đêm giao thừa và lễ xuất quân sau hội đốt pháo, với những chàng trai trẻ mạnh mẽ công ông đám trên vai và thực hiện các động tác múa. Qua nhiều thế hệ, hội rước pháo Đồng Kỵ vẫn được duy trì và phát huy, không chỉ như một sự kiện văn hóa, mà còn là biểu hiện của lòng biết ơn đối với thế hệ đi trước và tinh thần đoàn kết, dũng cảm của cộng đồng.

3. Hội Lim

Hội Lim là một lễ hội văn hóa - nghệ thuật đặc sắc và quan trọng của tỉnh Bắc Ninh, diễn ra hàng năm vào ngày 13 tháng giêng âm lịch tại huyện Tiên Du. Hội Lim không chỉ là biểu tượng của văn hóa Kinh Bắc mà còn là dịp để tôn vinh và gìn giữ dân ca Quan họ - một loại hình dân ca trữ tình của Bắc Bộ, đã trở thành tài sản văn hóa quý giá của dân tộc Việt Nam.

Hội Lim diễn ra tại chùa làng Lim và bên bờ sông Tiêu Tương, trở thành một hội hàng tổng (hội vùng) từ thế kỷ 18. Nó được tổ chức một cách công phu và chu đáo, bắt đầu từ việc chuẩn bị, tập duyệt từ ngày 9 và 10 tháng giêng, sau đó diễn ra từ ngày 11 đến 14 tháng giêng. Ngày chính hội vào 13 tháng giêng, bắt đầu bằng lễ rước với đoàn người tham gia diện lễ phục truyền thống, kéo dài gần 1km.

Trong khuôn khổ lễ hội, có nhiều nghi lễ và tục trò dân gian, bao gồm tục hát thờ hậu tại lăng Hồng Vân và các nghi thức tế lễ tại đền Cổ Lũng, lăng quận công Đỗ Nguyên Thụy và các nhà thờ họ tại làng Đình Cả. Đặc biệt, phần hát Quan họ thờ thần là một trong những điểm nhấn của lễ hội, với các liền anh, liền chị hát vọng vào lăng, ca ngợi công lao của các thần.

Hội Lim không chỉ là dịp để người dân thể hiện lòng tôn kính đối với thần linh, tổ tiên và gìn giữ nghệ thuật truyền thống, mà còn là cơ hội để mọi người gặp gỡ, giao lưu và tận hưởng không khí lễ hội sôi nổi, phản ánh sự phong phú của văn hóa vùng Kinh Bắc.

4. Lễ hội Tịch Điền

Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn ở xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, Hà Nam, là một lễ hội truyền thống mang ý nghĩa khuyến nông và tôn vinh văn hóa nông nghiệp. Được khôi phục từ năm 2009, lễ hội này diễn ra từ mùng 5 đến 7 tháng Giêng âm lịch hàng năm và đặc biệt chú trọng vào ngày mùng 7. Lễ hội có nguồn gốc từ thời vua Thần Nông, được xem là thủy tổ của người Việt và sau này được vua Lê Đại Hành phát triển thành một truyền thống.

Trong lịch sử, vua Lê Đại Hành đã cày ruộng ở Đọi Sơn và phát hiện ra chum vàng và bạc, từ đó, các thửa ruộng này được gọi là Kim Ngân Điền. Nghi lễ cày tịch điền sau đó được các triều đại duy trì với các hình thức khác nhau. Nó không chỉ thể hiện sự quan tâm của vua chúa đối với nông nghiệp mà còn là dịp để tuyên truyền, giáo dục lòng biết ơn tiền nhân và khích lệ phát triển sản xuất nông nghiệp.

Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn bao gồm nhiều hoạt động như rước chân nhang vua Lê Đại Hành, lễ rước nước, lễ sái tịnh và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao khác. Điểm nhấn của lễ hội là nghi lễ cày tịch điền, tái hiện việc vua Lê Đại Hành cày ruộng tại chân núi Đọi để khuyến khích nông dân mở mang nông trang. Từ năm 2009, phong tục này được phục hồi và tổ chức trở lại, thậm chí đã thu hút sự tham gia của cả chủ tịch nước. Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn không chỉ là dịp để tưởng nhớ và tri ân tiền nhân mà còn là sự khích lệ cho sự phát triển của nông nghiệp hiện đại, thể hiện sự gắn kết giữa quá khứ và tương lai trong lòng người dân Việt Nam.

5. Lễ hội đua ngựa

Hội đua ngựa tại Gò Thì Thùng, xã An Xuân, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, là một sự kiện văn hóa quan trọng và thu hút đông đảo người dân cũng như du khách mỗi dịp sau Tết Nguyên Đán. Đặc biệt vào mùng 9 tháng Giêng âm lịch, người dân từ khắp nơi lại rủ nhau lên Gò Thì Thùng để tham gia và theo dõi cuộc đua ngựa. Không rõ nguồn gốc chính xác của môn thể thao này, chỉ biết rằng sau khi đất nước được giải phóng, người dân trong vùng đã tổ chức đua ngựa như một cách giải trí trong những ngày Tết vắng vẻ.

Gò Thì Thùng là một khu vực bằng phẳng, rộng lớn và mọc đầy hoa sim tím, tạo thành sân đua lý tưởng. Các chú ngựa tham gia đua là những chú ngựa thồ hàng ngày, được chủ nhân khoác thêm tấm vải màu để tăng vẻ long trọng. Những cô gái trong làng cũng tham gia bằng cách hái hoa rừng tặng cho người chiến thắng. Dần dần, hội đua ngựa đã lan rộng ra các xã giáp ranh và thu hút sự quan tâm của cả tỉnh Phú Yên.

Công tác chuẩn bị cho hội đua ngựa được tiến hành cẩn thận từ chiều ngày mùng 8 Tết. Vào ngày mùng 9 Tết, người dân từ các xã lân cận và khắp nơi đổ về Gò Thì Thùng để theo dõi cuộc đua. Đoàn ngựa và kỵ sĩ tham gia đua cũng đã có mặt từ sớm để chuẩn bị. Trong cuộc đua, đáng chú ý là phần lớn các chú ngựa tham gia là ngựa cái, chuyên dùng để thồ nông sản, trong khi ngựa đực chỉ được dắt đến để làm cảnh. Các kỵ sĩ tham gia đua đều là những nông dân địa phương, thể hiện rõ nét văn hóa nông thôn và tình yêu với ngựa. Tiếng trống, tiếng vỗ tay và tiếng hò reo cổ vũ đã tạo nên không khí sôi động, hấp dẫn cho hội đua ngựa. Đây không chỉ là một hoạt động văn hóa, mà còn là cơ hội để người dân thể hiện tinh thần đoàn kết và niềm tự hào dân tộc.

6. Lễ Hội Núi Bà Đen

Lễ Hội Núi Bà Đen, còn được biết đến với tên gọi Lễ Hội Linh Sơn Thánh Mẫu, là một sự kiện tâm linh quan trọng hàng năm tại tỉnh Tây Ninh, diễn ra vào rằm tháng Giêng âm lịch. Mặc dù ngày chính hội là vào ngày 13, nhưng người dân và tín đồ từ khắp nơi đã tập trung về núi Bà Đen từ đầu xuân để hành lễ, cầu mong bình an, may mắn và hạnh phúc.

Các nghi thức chính thức của Lễ Hội Thánh Mẫu diễn ra vào ngày 5 và 6 tháng Giêng. Từ chân núi, người tham dự lễ hội phải đi bộ và leo núi lên đền Linh Sơn Thánh Mẫu để lễ bái và nghỉ ngơi trước khi tiếp tục hành trình đến các chùa trên núi. Lễ tắm Bà và thay áo cho Bà là nghi thức quan trọng, diễn ra vào khuya mùng 3, rạng sáng mùng 4/5 âm lịch. Trong nghi lễ này, một nhóm phụ nữ trung niên, bao gồm cả ni cô, thực hiện việc tắm tượng Thánh Mẫu bằng nước lá thơm và nước hoa, sau đó lau khô và thay áo mới cho tượng. Sau nghi lễ tắm và thay áo, người dân và du khách được mời vào để thắp hương và cầu nguyện.

Ngày 4 và 5 âm lịch diễn ra các nghi thức và hoạt động lễ hội dân gian đặc sắc, bao gồm cả múa, hát và các nghi lễ tế lễ khác. Ngày 5 tháng 5 là ngày lễ chính thức của Thánh Mẫu với nghi lễ "Trình thập cúng", trong đó người ta dâng lên Thánh Mẫu 10 món quà bao gồm hương, đèn, hoa quả, trà, bánh, rượu... Ngày 6 tháng 5 dành cho việc cúng cô hồn và các oan hồn, với sự tham gia của các sư sãi trong việc tụng kinh siêu độ. Lễ thí thực cô muối và các nghi lễ khác cũng được tổ chức trong ngày này. Dù chính hội đã kết thúc, nhưng người dân và du khách vẫn tiếp tục đến núi Bà Đen để hành lễ và tham quan. Lễ Hội Núi Bà Đen không chỉ là một phần của tín ngưỡng tâm linh mà còn là dịp để mọi người thể hiện lòng thành kính, tôn vinh văn hóa và bảo tồn giá trị truyền thống.

7. Lễ Hội Đền Trần

Đền Trần là một quần thể kiến trúc tâm linh quan trọng tại thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định, thờ các vua Trần và các quan lại có công với triều đại nhà Trần. Được xây dựng từ năm 1695 trên nền của Thái miếu cũ, Đền Trần bao gồm ba công trình kiến trúc chính: đền Thiên Trường (hay còn gọi là đền Thượng), đền Cố Trạch (hay đền Hạ) và đền Trùng Hoa. Mỗi đền có cấu trúc tương tự nhau với tòa tiền đường, trung đường và chính tẩm, tạo nên một quần thể đền thờ đồ sộ và uy nghi.

Lễ hội Đền Trần được tổ chức từ ngày 15 đến 20 tháng tám âm lịch hàng năm, là dịp để người dân tri ân công đức của 14 vị vua nhà Trần. Nổi bật trong lễ hội là Lễ khai ấn Đền Trần, được tổ chức vào rạng sáng ngày 15 tháng giêng từ năm 2000, biểu tượng cho sự khởi đầu của lễ hội. "Trần miếu tự điển" là chiếc ấn được sử dụng trong lễ khai ấn, làm bằng gỗ và có tuổi đời từ thời Nguyễn, được khắc hình rồng và dòng chữ "Tích phúc vô cương".

Lễ hội không chỉ là dịp để thắp hương và cầu nguyện mà còn là sự kiện văn hóa lớn, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Sự kiện này góp phần giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh, thể hiện lòng kính trọng của người dân đối với những bậc tiền nhân đã có công lao to lớn với đất nước.

Biluxury hy vọng rằng với những thông tin đã chia sẻ, bạn sẽ có thêm hiểu biết về các lễ hội truyền thống đặc sắc của Việt Nam. Mong rằng bạn sẽ tìm được những điểm đến hấp dẫn để cùng gia đình và bạn bè có những khoảnh khắc vui vẻ và ý nghĩa trong dịp Tết Nguyên Đán sắp tới!